هدیه ثبتنام در کلاس: ۲۰۰ هزار تومن اعتبار هدیه برای کلاس بعدی
در نگاه اول شاید بهنظر برسد که «سفال» و «سرامیک» دو چیز کاملاً جدا از هم هستند. یکی سنتی است و یکی مدرن؛ یکی گلی و گرم، و دیگری براق و شیک.
اما واقعیت این است که این دو، بیشتر از چیزی که فکر میکنیم به هم شبیه هستند—یا بهتر است بگوییم: در اصل، یکی هستند.
در این مقاله ابتدا بررسی میکنیم که اصلاً سفال و سرامیک چه هستند و سپس به این میپردازیم که چرا در فرهنگ عمومی، این دو با یکدیگر متفاوت به نظر میرسند.
بهطور کلی، هر شیئی که از گل ساخته شده و در کوره پخته شده باشد، یک نوع سرامیک محسوب میشود.
سرامیکها طیف وسیعی از مواد غیر فلزی هستند که در دمای بالا پخته و سخت میشوند و در برابر آب و حرارت مقاوماند. این تعریف شامل آجر، کاشی، چینی، پرسلان و البته سفال نیز میشود.
در زبان فارسی، معمولاً به آثاری که با گل رس ساخته و در دمای پایینتری پخته میشوند، «سفال» گفته میشود. اما واقعیت علمی این است که:
«سفال» ترجمهی فارسی واژهی «سرامیک» (Ceramic) است و این دو از نظر ماهیت، تفاوتی با هم ندارند.
بنابراین وقتی دربارهی ظروف گِلی، لعابدار، تزئینی یا کاربردی صحبت میکنیم (چه آنها را سفالی بنامیم و چه سرامیکی) در واقع داریم به یک نوع اثر سرامیکی اشاره میکنیم که از گل پختهشده ساخته شده است.
این تفاوت، بیشتر از آنکه علمی باشد، از ذهنیت فرهنگی ما ناشی میشود.
در ذهن بسیاری از ما، «سفال» یادآور این موارد است:
از سوی دیگر، «سرامیک» اغلب ما را به یاد مواردی مانند این میاندازد:
این تفاوت در ظاهر و کاربرد باعث شده است که ما این دو واژه را متفاوت تصور کنیم، در حالی که از نظر ساختار، فرایند تولید و ماهیت، تفاوتی با یکدیگر ندارند.
واقعیت این است که هیچ تفاوت علمی مشخصی بین سفال و سرامیک وجود ندارد.
هر دو از ترکیب خاک، آب و حرارت ساخته میشوند و در دستهی سرامیکهای سنتی قرار میگیرند. تفاوتها، تنها در نوع خاک، دمای پخت، نوع لعاب و سبک اجرا قابل مشاهده هستند و اینها نیز بیشتر جنبهی تخصصی و هنری دارند تا تعریف علمی جداگانه.
برای مثال:
اگر بخواهیم بهصورت خلاصه بگوییم:
در نتیجه، آنچه امروز بهعنوان ظروف «سفالی» یا «سرامیکی» شناخته میشود، همگی زیرمجموعهی سرامیک هستند—و تفاوت آنها بیشتر در سبک، متریال و دمای پخت است، نه در ماهیت اصلی.